Rewolucja w programie Czyste Powietrze!

Rewolucja w programie Czyste Powietrze!

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej opublikował niedawno nowe zasady programu "Czyste Powietrze", które zaczną obowiązywać na przełomie marca i kwietnia. Będzie sporo zmian, z którymi wszyscy potencjalni beneficjenci muszą się zapoznać. Specjalnie dla Was, przebrnąłem przez dokumenty programu i w tym artykule wyjaśnię, na czym polega ta rewolucja. W treści używam skrótu "WFOŚ", który oznacza Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

10 Kluczowych zmian w programie:

źródło: NFOŚiGW

1. Uproszczenie zasad przyznawania dotacji:

Beneficjent będzie składał nowy wniosek, który ma być znacznie prostszy i krótszy od obecnego. Wzoru jeszcze nie ma, ale czekam z niecierpliwością, gdyż wkrótce powinien się pojawić. Wykazywanie dochodów również ma być łatwiejsze. Według medialnych doniesień, ma wystarczyć samo oświadczenie. Ale w nowych zasadach programu został przewidziany wymóg dostarczenia zaświadczenia o dochodach z gminy dla wnioskodawców, w przypadku, gdy dochód na osobę nie przekracza 1400,00 zł miesięcznie (1960 zł miesięcznie dla osób mieszkających samotnie).

Możemy również pożegnać się z magiczną tabelką z intensywnością dotacji (tą z procentami od 30 do 90), znaną z obecnej wersji programu. Nowe "Czyste Powietrze" przewiduje, w praktyce tylko dwa progi: uprawniający do finansowania na poziomie podstawowym i podwyższonym. Ten drugi jest przeznaczony dla beneficjentów, których dochód mieści się w granicach opisanych w poprzednim akapicie. Ponadto, z programu na "dzień dobry" wypadają osoby, których dochód roczny przekracza 100 000 zł. O tym, jakie są finansowe konsekwencje tej zmiany przeczytacie kilka akapitów niżej.

2. Włączenie w program JST:

Niektóre gminy już dziś pośredniczą w rozpatrywaniu wniosków. W nowej wersji programu została przewidziana możliwość pożyczki do gminy dla beneficjentów, którzy uprawnieni są do podwyższonego poziomu dofinansowania. Z urzędu gminy będziemy również pobierać zaświadczenie, o którym już wspomniałem wcześniej.

3. Skrócenie czasu rozpatrywania wniosków:

Koniec z czekaniem całą wieczność na decyzję! W nowej wersji programu przewidziano 30 dni na rozpatrzenie wniosku. Do tej pory było to 90, głównie z powodu konieczności zweryfikowania deklarowanych we wniosku dochodów. Od wejścia w życie zmian, wystarczyć ma zwykłe oświadczenie o dochodach, ewentualnie, wspomniane już zaświadczenie, jeśli walczymy o wyższe dofinansowanie. Czas na rozpatrzenie wniosku może się wysłużyć, w przypadku, gdy beneficjent zostanie wezwany do jego poprawienia lub uzupełnienia. Wniosek będzie można poprawić jeden raz. Skróci się również czas na wypłatę przez WFOŚ środków - do 30 dni.

4. Uproszczenie wniosku o dotację:

Tutaj nie ma jeszcze żadnych konkretów. Ale z opublikowanych zasad nowej wersji "Czystego Powietrza", możemy spodziewać się uproszczenia tej części, w której beneficjent spowiada się z dochodów całej rodziny. To mój wniosek, na podstawie zmiany kryteriów dochodowych. Możliwe jest też uproszczenie opisu przedsięwzięcia, które ma być finansowane.

5. Wprowadzenie możliwości składania wniosku online

Od rozpoczęcia nowej wersji programu, złożenie wniosku ma być możliwe przez portal gov.pl, choć warto zaznaczyć, że już dziś możemy złożyć wniosek wyłącznie drogą elektroniczną, jeśli mamy profil zaufany.

6. Włączenie w program sektora bankowego

To jest zapowiedź, jednej z najpoważniejszych zmian. Koniec z udzielaniem pożyczek przez WFOŚ! Nowe "Czyste Powietrze", zakłada trzy opcje finansowania:

• Dotacja - czyli zrefinansowanie już poniesionych kosztów (tak, jak obecnie),
• Pożyczka od gminy - tutaj wiemy jedynie, że NFOŚiGW udostępnia środki (przez Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska) gminom, z przeznaczeniem na pożyczki dla beneficjentów, ta opcja będzie dostępna tylko w ramach podwyższonego poziomu dofinansowania,
• Dotacja na częściową spłatę kredytu - beneficjent otrzymuje częściową spłatę kredytu zaciągniętego w banku na działania termomodernizacyjne.

Tutaj do zabawy wkraczają banki. Możecie się spodziewać wysypu ofert pożyczek lub kredytów na termomodernizację z dofinansowaniem w ramach programu "Czyste Powietrze". W przypadku skorzystania z tej formy, beneficjent zwyczajnie zaciąga kredyt w banku na działania termomodernizacyjne. Z tym, że wraz z wnioskiem kredytowym wypełnia jeszcze wniosek do WFOŚ o dofinansowanie.

Jeszcze nie wiadomo, czy te kredyty będą bardziej dostępne lub tańsze, czy bank potraktuje beneficjenta tak, jak każdego kredytobiorcę. Szczegóły współpracy z bankami mają być określane w umowach.

7. Integracja z programem "Mój prąd"

Jeśli beneficjent zdecyduje się założyć u siebie mikroinstalację fotowoltaiczną, to może otrzymać dotację o 5000 zł wyższą niż, gdyby nie zakładał. Nowe "Czyste Powietrze" zakłada sfinansowanie do 50 % kosztów takiej instalacji ale nie więcej niż 5000 zł - są to warunki takie same, jak w programie "Mój prąd". Tak więc beneficjent, który w ramach "Czystego Powietrza" sfinansuje fotowoltaikę, skorzysta również z programu "Moj prąd", bez składania dodatkowych wniosków.

8. Powiązanie wysokości dotacji z efektem ekologicznym

Kolejną nowością jest uzależnienie wysokości dofinansowania od tego, jak ekologiczne będzie sfinansowane źródło ciepła. Intensywność dotacji (czyli procent kosztów, jaki zostanie oddany w dotacji) jest wyższy dla źródeł bardziej ekologicznych. Na czym dokładnie to polega - wyjaśnię kilka akapitów dalej.

9. Dotacje dla tych, którzy już wymienili źródło ciepła

To w zasadzie żadna zmiana, bo beneficjenci, którzy już mają źródło ciepła spełniające warunki udziału w programie mogli sfinansować sobie dokumentację (audyt), ocieplenie, rekuperację i fotowoltaikę. Nowością, natomiast, jest furtka, która umożliwia nam wymianę źródła ciepła na paliwo stałe, pomimo posiadania kotła gazowego. Warunek to, średnioroczne zapotrzebowanie na gaz nie większe niż 5600 kWh. Wciąż pozostaje wymóg spełnienia wymogów technicznych obowiązujących od roku 2021.

10. Możliwość finansowania przedsięwzięć rozpoczętych i już zakończonych

Powraca możliwość finansowania przedsięwzięć, które zostały już rozpoczęte a nawet zakończone! Do udziału w programie kwalifikują się przedsięwzięcia, które zostały rozpoczęte do sześciu miesięcy przed złożeniem wniosku, bez względu na to, czy zostały zakończone, czy nie. Na realizację wszystkich działań beneficjent ma 30 miesięcy od dnia złożenia wniosku (ale musi się wyrobić do 30 czerwca 2029 r.).

Po jedenaste. Wysokość dotacji:

Do tych dziesięciu kafelków należałoby dodać jeszcze jedenasty - o zmianie wysokości dofinansowania. Choć podejrzewam, dlaczego go tam nie ma. Niestety, nowe zasady finansowania są mniej korzystne dla beneficjentów niż obecne. W praktyce, przy sprzyjających warunkach, będziemy mogli liczyć maksymalnie na 37000 zł, przy maksymalnym pułapie sfinansowania 75 % kosztów (nie dotyczy audytu energetycznego, który jest finansowany w 100 % ale nie więcej niż 1000 zł). Te zmiany, z pewnością skrzywdzą najbiedniejszych beneficjentów, którzy w starej wersji mogą liczyć na dotację w wysokości nawet 90 % kosztów. Ale skorzystają ci, których dochód miesięczny na osobę oscyluje w granicach 1200 zł.

Jak wcześniej wspomniałem, znika magiczna tabelka z widełkami i przypisanymi do niej procentami a w zamian pojawiają się dwa poziomy finansowania uzależnione od dochodów beneficjenta:

• Podstawowy - dla beneficjentów, których dochód roczny nie przekracza 100 000 zł (sposób liczenia dochodu pozostaje bez zmian) i tu nikogo nie interesują dochody pozostałych domowników oraz
• Podwyższony - dla beneficjentów, których dochód roczny nie przekracza 100 000 zł i ponadto miesięczny dochód gospodarstwa w przeliczeniu na osobę nie przekracza 1400 zł (1960 zł jeśli beneficjent mieszka sam). Na potwierdzenie tego beneficjent będzie musiał dostarczyć zaświadczenie o dochodach jego rodziny z urzędu gminy, w której mieszka.

Różnica między tymi poziomami polega na różnej intensywności dofinansowania, czyli procentach. A te procenty też będą różniły się w zależności od tego, co ma być sfinansowane. W poniższej tabelce zamieściłem "cennik" dofinansowania w formie dotacji dla poszczególnych działań:

Opracowanie własne

W pozycjach 20, 21 i 22, kwoty kosztów są podane w odniesieniu do 1 metra kwadratowego przegrody.

Warto zauważyć, że podane wartości procentowe są wartościami maksymalnymi, co oznacza, że mogą w konkretnym przypadku okazać się niższe. Ponadto, konkretnym źródłom ciepła stawiane są dodatkowe warunki związane z posiadaniem konkretnej klasy efektywności energetycznej lub certyfikatami. Oznacza to, że nie każdy kocioł będzie kwalifikował się do udziału w "Czystym Powietrzu". Na domiar złego, wprowadzono również maksymalną wysokość dotacji w zależności od wyżej wspomnianych czynników:

Opracowanie własne

Oznacza to, że najbardziej na zmianach w programie tracą osoby, które nie wymieniają źródła ciepła, bo one otrzymają najmniej.

Pozostałe moje spostrzeżenia:

Dla właścicieli domów, na budowę których złożono wniosek o pozwolenie na budowę lub budowę zgłoszono między 15 grudnia 2002 a 31 grudnia 2013 roku mam dobrą wiadomość! Dla takich domów zostanie włączona możliwość finansowania termomodernizacji przegród :-)

Ostatnią zmianą, którą znalazłem jest możliwość uzyskania finansowania w ramach programu tylko raz.

Ze zmian, które czekają program "Czyste Powietrze", jasno wynika, że idzie on ewidentnie w stronę eliminacji nieefektywnych źródeł ciepła a finansowanie termomodernizacji przegród, czy stolarki ma być jedynie dodatkiem. Mimo iż program nadal można łączyć z ulgą termomodernizacyjną, to widać ewidentnie, że będzie on mniej korzystny, szczególnie dla beneficjentów z niższymi dochodami. Niewątpliwie dużym plusem zmian jest to, że program zostanie uproszczony a rozpatrywanie wniosków i wypłaty - przyśpieszone.

Jeśli macie więcej pytań, to piszcie w komentarzach.